Tổng thống Ukraine Zelensky cảnh báo cuộc pháo kích của Nga nhằm vào nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia phải được ngăn chặn ngay lập tức, nếu không châu Âu sẽ phải đối mặt một thảm họa hạt nhân.
Hãng thông tấn Ukrinform ngày 4/3 đưa tin Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo cuộc pháo kích của Nga nhằm vào nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia phải được ngăn chặn ngay lập tức.
"Quân đội Nga phải được ngăn chặn ngay lập tức. Hãy nói với các chính trị gia của bạn như vậy. Có 15 đơn vị hạt nhân ở Ukraine. Nếu có một vụ nổ, đó sẽ là dấu chấm hết cho tất cả chúng ta", ông Zelensky nói.
Ông nói thêm rằng chỉ có hành động ngay lập tức của châu Âu mới có thể ngăn chặn quân đội Nga.
Ông Zelensky nói: "Châu Âu phải tỉnh giấc ngay bây giờ. Nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu đang bốc cháy. Xe tăng Nga đang tấn công các lò phản ứng hạt nhân. Thế giới đã nhìn thấy hậu quả của vụ tai nạn hạt nhân Chernobyl. Hàng trăm ngàn người tìm cách khắc phục hậu quả. Hàng chục ngàn người được sơ tán. Nga muốn lặp lại điều đó".
Zaporizhzhia là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, với 6 lò phản ứng hạt nhân trong tổng số 15 lò phản ứng ở quốc gia này.
-
- Cháy nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu ở Ukraine. (Ảnh chụp màn hình Youtube)
Nhà máy điện Zaporizhzhia cháy suốt 4 giờ mới tắt
Người phát ngôn của nhà máy điện Zaporizhzhia nói với hãng tin AP rằng cuộc pháo kích của lực lượng Nga khiến 1 trong 6 lò phản ứng bốc cháy. Dù lò phản ứng đang được cải tạo và không hoạt động nhưng chứa nhiên liệu hạt nhân. Sau khoảng 4 giờ, ngọn lửa đã được dập tắt.
Thảm họa nếu xảy ra ở nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia có thể tồi tệ gấp 10 lần thảm họa Chernobyl, gây rò rỉ phóng xạ không chỉ ở Ukraine mà còn lan rộng tới hàng ngàn km, ảnh hưởng đến các quốc gia trong khu vực, theo các chuyên gia.
Theo Thứ trưởng Bộ Năng lượng Mỹ Jennifer Granholm, các lò phản ứng hạt nhân tại Zaporizhzhia được bảo vệ bởi các cấu trúc với khả năng ngăn chặn mạnh mẽ và chúng đang được tắt một cách an toàn.
Graham Allison, giáo sư Đại học Havard ở Mỹ, nói trên CNN rằng “không phải cứ xảy ra cháy ở nhà máy điện hạt nhân là có thể gây thảm họa tồi tệ”.
Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở đâu?
Nhà máy nằm ở Enerhodar, đông nam Ukraina, cách thành phố Zaporizhzhia khoảng 112 km.
Zaporizhzhia nằm cách thành phố Donetsk khoảng 200 km về phía Tây, thuộc một trong hai lãnh thổ được Nga công nhận là quốc gia độc lập vào tháng trước.
-
- Vị trí nhà máy điện Zaporizhzhia của Ukraine - Ảnh: INSP
Theo IAEA, nhà máy này là nhà máy lớn nhất ở Ukraina và chứa 6 trong số 15 lò phản ứng hạt nhân của nước này. Tổ máy đầu tiên được kết nối với lưới điện vào năm 1984 và tổ máy thứ 6 được kết nối vào năm 1995.
Theo trang web của nhà máy, Zaporizhzhia là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất Châu Âu, cung cấp 1/5 tổng lượng điện năng được tạo ra ở Ukraina.
Điều gì sẽ xảy ra nếu nhà máy điện hạt nhân hư hại?
Các chuyên gia hạt nhân đã trả lời một số câu hỏi cấp bách nhất, theo CNN.
Nếu một vụ hỏa hoạn, cuộc tấn công bằng tên lửa hoặc kiểu tấn công khác phá vỡ cấu trúc làm mát của lò phản ứng hạt nhân, nó sẽ không thể tự làm mát - khiến nhiên liệu bên trong quá nóng và tan chảy, giải phóng một lượng lớn phóng xạ - James Acton, đồng giám đốc Chương trình Chính sách Hạt nhân tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế cho biết.
Những ví dụ nghiêm trọng và gần đây nhất bao gồm thảm họa hạt nhân Fukushima năm 2011 ở Nhật Bản và thảm họa Chernobyl năm 1986 ở Ukraina thuộc Liên Xô.
Tại sao Zaporizhzhia bị tấn công?
Tướng quân đội Mỹ đã nghỉ hưu Wesley Clark cho biết quân đội Nga dường như đang cố gắng phong tỏa một con sông gần đó và bao vây các lực lượng Ukraina và nhà máy điện hạt nhân "nằm ngay trên đường". Ông nói thêm, nhà máy cũng là một" tài sản chiến lược quan trọng", cung cấp nhiều năng lượng cho Ukraina.
Sáng 4/3, người phát ngôn của nhà máy Zaporizhzhia cho biết giao tranh đã dừng lại gần nhà máy và mức độ bức xạ hiện bình thường khi hỏa hoạn vẫn tiếp diễn tại cơ sở này.
Theo người phát ngôn Andrii Tuz, nhà máy không có thiệt hại nghiêm trọng nào, mặc dù chỉ có một tổ máy phát điện trong tổng số sáu tổ máy đang hoạt động.
Trong một bài đăng trên Facebook trước đó, Tuz cho biết ít nhất một tổ máy phát điện tại nhà máy hạt nhân đã bị tấn công trong cuộc giao tranh. Ông nói với CNN, rất nhiều thiết bị kỹ thuật đã bị bắn trúng.
