Bất chấp nỗ lực gia nhập NATO của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết Kyiv “chưa sẵn sàng” gia nhập tổ chức hiệp ước này.
Trước chuyến đi của ông Biden tới hội nghị thượng đỉnh NATO ở Lithuania, ông Zelenskyy nói trong một cuộc phỏng vấn rằng ông Biden hoàn toàn có khả năng thúc đẩy quốc gia Đông Âu trở thành thành viên của NATO. Nhiều người ở Ukraine ủng hộ một động thái như vậy; song các nhà lãnh đạo phương Tây lo ngại rằng, do các nghĩa vụ được quy định trong hiệp ước NATO, điều này sẽ ngay lập tức lôi kéo toàn bộ châu Âu vào một cuộc chiến với Nga.
“Hiện nay, Mỹ [có thể] quyết định liệu Ukraine có được mời gia nhập NATO hay không", ông Zelenskyy nói. “Đây là tình hình hiện nay, và đó là sự thật. Đa số các nước NATO ủng hộ mời Ukraine vào NATO… Những ai còn phân vân, hãy chỉ nhìn vào Tổng thống Biden và ông ấy biết rằng điều này phụ thuộc vào ông ấy. Đó sẽ là quyết định của ông ấy".
-
- Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đi cạnh Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy khi ông Biden đến thăm Kyiv, Ukraine, ngày 20/02/2023. (Ảnh: Dimitar Dilkoff/AFP/Getty Images)
Theo Điều 5 của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, một cuộc tấn công vào bất kỳ quốc gia nào trong liên minh NATO được coi là một cuộc tấn công vào tất cả các nước khác, và mỗi thành viên của liên minh đều phải cầm vũ khí để bảo vệ các quốc gia khác.
Nhắc tới điều khoản này, ông Biden nói với người dẫn chương trình Fareed Zakaria của CNN rằng Ukraine “chưa sẵn sàng” tham gia liên minh khi mà xung đột vẫn đang tiếp diễn.
“[Ukraine] có nên trở thành thành viên của NATO không?”, ông Zakaria đặt câu hỏi trong một cuộc phỏng vấn trực tiếp với tổng thống Mỹ.
“Tôi không nghĩ rằng họ đã sẵn sàng để trở thành thành viên của NATO", ông Biden nói, đồng thời nhấn mạnh rằng việc đưa Ukraine vào NATO đồng nghĩa với một cuộc chiến tranh nóng giữa Nga và phương Tây.
"Tôi đã dành rất nhiều thời gian để cố gắng giữ cho NATO đoàn kết, bởi vì tôi tin rằng ông Putin có một mục tiêu to lớn khi ông ấy triển khai 185.000 quân tới Ukraine. Và điều đó là để phá vỡ NATO. Theo quan điểm của tôi, ông ấy tin tưởng [vào mục tiêu đó], và theo quan điểm của cộng đồng tình báo, ông ấy tự tin rằng mình có thể phá vỡ NATO, vì vậy việc giữ cho NATO đoàn kết thực sự là điều tối quan trọng".
Ông Biden không đồng tình với tuyên bố của ông Zelenskyy rằng tổng thống Mỹ là trở ngại duy nhất trong việc để Ukraine gia nhập NATO.
Ông nói: “Tôi không cho rằng có sự đồng lòng nhất trí trong NATO về việc có không hay đưa Ukraine vào gia đình NATO vào lúc này, vào thời điểm này, giữa lúc cuộc chiến đang diễn ra… Khi tôi nói rằng chúng ta quyết tâm bảo vệ từng inch lãnh thổ của NATO, [đó là] một cam kết mà tất cả chúng ta sẽ thực hiện bất kể điều gì. Nếu chiến tranh vẫn tiếp diễn, tất cả chúng ta đều ở trong chiến tranh”.
“Vì vậy, tôi nghĩ chúng ta phải vạch ra một con đường, một con đường hợp lý để… Ukraine có thể đủ điều kiện gia nhập NATO".
Một số nhà lập pháp Mỹ tỏ ra đồng tình với quan điểm của Tổng thống Biden.
Trong một lần xuất hiện trên chương trình “Bang of the Union” của CNN vào ngày 09/07, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Michael McCaul (Cộng hòa - Texas) nói rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm đưa Ukraine vào NATO sẽ cần phải được tiến hành từ từ.
-
- Dân biểu Michael McCaul (Cộng hòa - Texas) đến dự cuộc họp kín với các thành viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện trên Đồi Capitol ở Washington, Mỹ, ngày 10/05/2023. (Ảnh: Drew Angerer/Getty Images)
“Tôi nghĩ trước tiên, họ phải giành chiến thắng trong cuộc phản công", ông McCaul nói, đề cập đến nỗ lực của Ukraine nhằm giành lại phần lãnh thổ đang bị Nga chiếm giữ.
Giống như ông Biden, Dân biểu McCaul nhấn mạnh rằng việc leo thang thành một cuộc chiến trên diện rộng là điều không thể chấp nhận được.
Trước khi gia nhập NATO, Ukraine cần “đạt được một lệnh ngừng bắn, sau đó đàm phán về một giải pháp hòa bình", ông McCaul nói. “Chúng ta không thể ngay lập tức kết nạp Ukraine vào NATO – điều đó sẽ khiến chúng ta có chiến tranh với Nga theo Điều 5".
Ông McCaul đề xuất rằng Mỹ có thể có các cuộc thảo luận với Ukraine về “các thỏa thuận an ninh riêng biệt… như một tiền đề cho Ukraine có thể gia nhập NATO”.
“Nhưng tôi nghĩ còn quá sớm để nói về điều đó", ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng mặc dù các cuộc đàm phán về việc gia nhập NATO có thể “cung cấp khả năng răn đe” chống lại Nga, nhưng đây là một chiến lược đầy rủi ro. Ông nói: “Chúng ta phải cẩn thận trong cách làm việc này”.
Thượng nghị sĩ Chris Coons (Dân chủ - Delaware) thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện cũng có chung quan điểm. Ông nói: “Chúng ta không thể kết nạp Ukraine vào NATO ngay bây giờ. Có một cuộc chiến đang diễn ra và cần phải được giải quyết, phải kết thúc bằng chiến thắng của Ukraine".
-
- Thượng nghị sĩ Chris Coons (Dân chủ - Delaware) phát biểu tại Bữa tối Ngày Quốc tế Phụ nữ của CARE ở Washington, Mỹ, ngày 08/03/2023. (Ảnh: Paul Morigi/Getty Images/CARE)
Ông Coons chỉ ra rằng nỗ lực của Ukraine trong việc gia nhập Liên minh châu Âu (EU) - bao gồm "cải thiện tính minh bạch, pháp quyền, xã hội dân sự của họ” - đã tạo nền tảng để Kyiv gia nhập NATO trong tương lai.
Một số nhà lập pháp khác thì tỏ ra cẩn trọng hơn về việc mời Ukraine vào NATO.
Dân biểu Thomas Massie (Cộng hòa - Kentucky) gọi đó là "sự điên rồ" khi để Ukraine gia nhập NATO vì ông lo ngại về Điều 5.
Còn Thượng nghị sĩ Mike Lee (Cộng hòa - Utah) thì viết trên Twitter như sau: “Nếu Ukraine là một đồng minh NATO, chúng ta sẽ phải gây chiến với Nga theo Điều 5 của Hiệp ước NATO… Chúng ta không muốn chiến tranh với Nga".
Những bình luận của ông Massie và ông Lee được đưa ra sau khi Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (Cộng hòa - South Carolina) hứa rằng ông sẽ làm việc “để thông qua một nghị quyết thúc giục kết nạp Ukraine vào NATO.
“Cách tốt nhất để ngăn chặn các cuộc chiến trong tương lai và thúc đẩy hòa bình là tạo ra các đảm bảo an ninh khiến các quốc gia xâm lược phải suy nghĩ kỹ trước khi phát động chiến tranh", ông Graham viết. Ông tin rằng “đa số áp đảo” các thượng nghị sĩ sẽ ủng hộ động thái này.
Theo The Epoch Times
Xuân Hoa biên dịch
