Theo một số nguồn tin, Mỹ đã từng từ chối đề xuất đóng băng xung đột Ukraine của nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin. Lý do là Washington không muốn gây sức ép lên Kyiv.
Các quan chức cấp cao Nga giấu tên hôm 13/2 tiết lộ về loạt cuộc liên lạc giữa Moscow với Washington cuối năm ngoái và đầu năm nay, trong đó Tổng thống Nga Vladimir Putin đề xuất đóng băng xung đột và giữ nguyên hiện trạng tiền tuyến để chấm dứt chiến sự.
Ông chủ Điện Kremlin quyết không từ bỏ những khu vực do Nga kiểm soát, nhưng một số quan chức Nga cho rằng đây là giải pháp tốt nhất để đạt được hòa bình. "Thông điệp được gửi tới Mỹ qua nhiều kênh trung gian, trong đó có các đối tác của Nga tại Trung Đông", một quan chức giấu tên cho hay.
Reuters dẫn 3 nguồn tin từ Nga am hiểu về các cuộc thảo luận cho biết, vào năm 2023, Tổng thống Putin đã gửi tín hiệu tới Washington một cách công khai và riêng tư thông qua các bên trung gian, bao gồm thông qua các đối tác Ả rập của Nga ở Trung Đông và những nước khác, rằng ông sẵn sàng xem xét lệnh ngừng bắn ở Ukraine.
Các bên trung gian bắt đầu gặp nhau tại Thổ Nhĩ Kỳ hồi cuối năm 2023. Đề xuất của ông Putin sau đó được chuyển đến Washington và được thảo luận trong cuộc họp giữa Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan, giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) Bill Burns và Ngoại trưởng Antony Blinken.
"Ý tưởng là Sullivan sẽ đối thoại với Cố vấn Điện Kremlin Yuri Ushakov nhằm đề ra những bước đi tiếp theo. Sullivan liên lạc với Ushakov hồi tháng 1, nói rằng Washington sẵn sàng thảo luận với Moscow về nhiều mặt trong quan hệ song phương, nhưng sẽ không đàm phán ngừng bắn nếu thiếu Kyiv", quan chức Nga giấu tên nói.
Một nguồn tin khác của Nga cho biết phía Mỹ đã nói với Moscow, thông qua các bên trung gian, rằng họ sẽ không thảo luận về khả năng ngừng bắn nếu không có sự tham gia của Ukraine. Do vậy, các cuộc liên lạc đã kết thúc trong thất bại.
"Mọi thứ đều tan vỡ với phía Mỹ", nguồn tin nữa am hiểu về các cuộc thảo luận cho biết. Theo nguồn tin này, phía Mỹ không muốn gây áp lực với Ukraine.
Điện Kremlin cho rằng duy trì liên lạc với Mỹ về vấn đề này sẽ không mang lại kết quả và tiếp tục theo đuổi chiến dịch tại Ukraine. "Mọi thứ sụp đổ bởi người Mỹ. Họ không muốn gây áp lực với Ukraine", một quan chức khác nói thêm.
Các nguồn tin Nga bày tỏ thất vọng với nỗ lực đàm phán, cho rằng Mỹ liên tục cung cấp viện trợ quân sự cho Ukraine nhưng không sẵn sàng thúc đẩy nước này ngồi vào bàn đàm phán. Họ nhận định Mỹ không tin tưởng đề xuất ngừng bắn do Tổng thống Putin đưa ra.
"Mỹ không tin rằng Tổng thống Putin muốn ngừng bắn, dù ông ấy thực sự muốn làm vậy. Tuy nhiên, ông chủ Điện Kremlin cũng sẵn sàng chiến đấu tới cùng và Nga có thể làm điều đó", một người nói.
Đây là lần đầu tiên xuất hiện thông tin về quá trình liên lạc thất bại giữa Moscow và Washington.
Sự việc xảy ra khi Tổng thống Mỹ Joe Biden trong nhiều tháng qua đã thúc đẩy Quốc hội phê duyệt thêm viện trợ cho Ukraine, nhưng vấp phải sự phản đối từ các thành viên của đảng Cộng hòa.
Một quan chức Mỹ, phát biểu tại Washington với điều kiện giấu tên, nói rằng Mỹ chưa tham gia bất kỳ cuộc thảo luận "phía sau hậu trường" nào với Nga và Washington đã nhất quán trong việc không thảo luận sau lưng Ukraine.
Theo quan chức Mỹ, dường như đã có những cuộc trao đổi "Kênh II" không chính thức giữa những người Nga không thuộc chính phủ, nhưng phía Mỹ không tham gia vào các cuộc trao đổi này.
Quan chức Mỹ cho biết đề xuất của Tổng thống Putin không thay đổi so với yêu cầu trước đây rằng Nga vẫn nắm quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ tại Ukraine. Quan chức Mỹ cho rằng dường như Moscow tỏ ra thất vọng vì Washington đã nhiều lần từ chối chấp nhận đề xuất này.
Trong cuộc phỏng vấn với nhà báo Tucker Carlson đầu tuần trước, Tổng thống Putin cho biết Nga luôn ủng hộ giải pháp đàm phán, ngoại giao cho cuộc khủng hoảng ở Ukraine, điều quan trọng là Kyiv và các đối tác phương Tây có chấp nhận hay không.
"Ông Putin muốn chấm dứt cuộc chiến này. Ông ấy sẽ không cởi mở hơn trong việc đàm phán nếu cuộc chiến này kéo dài lâu hơn", nhà báo Mỹ Tucker Carlson Carlson phát biểu tại một hội nghị ở Dubai hôm 12/2.
Viên Minh (tổng hợp)
