Sau khi nổ ra chiến tranh Nga - Ukraine, Ukraine đã tìm đến Mỹ và các đồng minh phương Tây để kêu gọi cung cấp vũ khí như máy bay chiến đấu F-16 và tên lửa tầm xa cho nước này. Truyền thông Anh đưa tin, Mỹ đã thông qua việc chuyển giao các máy bay chiến đấu F-16 từ Đan Mạch và Hà Lan cho Ukraine ngay sau khóa huấn luyện phi công Ukraine.
Mỹ phê chuẩn chuyển giao chiến đấu cơ F-16 cho Ukraine
Tờ Reuters đưa tin, ngày 17/8, giới chức Mỹ cho biết nước này đã thông qua việc chuyển giao máy bay chiến đấu F-16 từ Đan Mạch và Hà Lan cho Ukraine ngay sau khi hoàn tất khóa huấn luyện quân sự liên quan đến các phi công Ukraine.
Giới chức Mỹ cho biết Washington đã chính thức đảm bảo với Đan Mạch và Hà Lan rằng Mỹ sẽ nhanh chóng phê duyệt yêu cầu chuyển giao máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine sau khi các phi công Ukraine hoàn tất khóa huấn luyện sử dụng loại máy bay này.
Một quan chức chính phủ Mỹ cho biết, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã xác nhận thông tin này trong một bức thư gửi những người đồng cấp Đan Mạch và Hà Lan.
"Tôi viết thư này để bày tỏ sự ủng hộ hoàn toàn của Mỹ đối với việc chuyển giao máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine và việc đào tạo các phi công Ukraine bởi những người hướng dẫn F-16 có trình độ", lá thư của Ngoại trưởng Mỹ nêu rõ.
“Điều quan trọng là Ukraine có thể tự bảo vệ mình trước sự gây hấn và vi phạm chủ quyền của Nga”, ông Blinken nói và cho biết thêm rằng việc chấp thuận các yêu cầu này sẽ cho phép Ukraine "tận dụng tối đa các khả năng mới của mình ngay sau khi nhóm phi công đầu tiên hoàn tất khóa đào tạo".
Truyền hình Ukraine ngày 16/8 đưa tin, phát ngôn viên Lực lượng Không quân Ukraine Yuriy Ihnat cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng chính quyền Kyiv khó có thể có được các máy bay chiến đấu F-16 do Mỹ sản xuất vào mùa thu và mùa đông này.
"Chúng tôi hoan nghênh quyết định của Washington trong việc mở đường cho đợt chuyển giao máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine. Giờ đây, chúng tôi sẽ thảo luận thêm về vấn đề này với các đối tác châu Âu", Ngoại trưởng Hà Lan Wopke Hoekstra viết trên Twitter ngày 17/8.
We welcome Washington's decision to pave the way for sending #F16 Fighter Jets to Ukraine. Many thanks to @SecBlinken for the good and swift cooperation. Now, we will further discuss the subject with our European partners. ?????? 1/2
— Wopke Hoekstra (@WBHoekstra) August 17, 2023
Hồi tháng 5/2023, Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte cho biết nước này đang xem xét nghiêm túc việc cung cấp cho Ukraine các máy bay chiến đấu F-16, hiện đang bị loại khỏi biên chế quân đội Hà Lan. Theo dữ liệu từ Bộ Quốc phòng Hà Lan, nước này có 24 máy bay chiến đấu F-16 đang hoạt động, số lượng này sẽ dần bị loại bỏ vào giữa năm 2024. 18 máy bay chiến đấu khác hiện đang được rao bán.
Hãng thông tấn Ritzau của Đan Mạch ngày 18/8 đưa tin, Chính phủ Đan Mạch cũng tuyên bố rằng từ nay họ sẽ thảo luận về vấn đề cung cấp máy bay chiến đấu cho Ukraine.
Phát biểu trước giới truyền thông, Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Jakob Ellemann-Jensen cho biết: "Chính phủ đã nhiều lần nói rằng việc chuyển giao (những chiếc F-16) là bước tiếp theo sau khóa huấn luyện quân sự cho phi công [Ukraine]. Chúng tôi đang thảo luận vấn đề này với các đồng minh thân cận và tôi hy vọng có thể sớm cung cấp thêm thông tin chi tiết cụ thể về điều này”.
Tờ The Guardian của Anh đưa tin, liên quân gồm 11 quốc gia đã nhất trí bắt đầu huấn luyện phi công Ukraine lái máy bay chiến đấu F-16 tại Đan Mạch vào tháng 8 năm nay. Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Troels Lund Poulsen hồi tháng 7 cho biết ông hy vọng sẽ thấy "kết quả" của việc huấn luyện phi công Ukraine vào đầu năm 2024.
Hà Lan và Đan Mạch, các thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), đã dẫn đầu việc huấn luyện phi công và nhân viên hậu cần cho Ukraine, cũng như bảo dưỡng các máy bay chiến đấu, với mục đích cuối cùng là giúp Ukraine có được máy bay chiến đấu F-16 để sử dụng trong cuộc chiến chống Nga.
Tờ Politico dẫn lời hai quan chức Mỹ cho biết chính quyền ông Biden đã chính thức phê duyệt việc chuyển giao tài liệu huấn luyện quân sự về máy bay chiến đấu F-16 cho Đan Mạch, cho phép các phi công Ukraine bắt đầu khóa huấn luyện được chờ đợi từ lâu trên máy bay chiến đấu.
Trong khi đó, Mỹ hồi tuần trước đã cung cấp các đảm bảo bằng văn bản cho Đan Mạch và Hà Lan, cam kết sẽ nhanh chóng phê duyệt tất cả các yêu cầu bàn giao cần thiết để gửi máy bay tới chiến trường Ukraine ngay sau khi các phi công Ukraine hoàn tất khóa huấn luyện về F-16.
Ukraine đã gửi cho Mỹ danh sách 32 phi công Ukraine sẵn sàng tham gia khóa huấn luyện quân sự. Nhưng chỉ có 8 người đạt trình độ tiếng Anh cần thiết để hoàn thành khóa học. 24 phi công khác trước tiên phải tham gia một khóa đào tạo tiếng Anh được tổ chức tại Anh trước khi tham gia khóa huấn luyện lái chiến đấu cơ F-16.
Nga coi F-16 là mối đe dọa hạt nhân
Hãng tin AFP đưa tin, ngày 13/7, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố, nếu Mỹ và các nước phương Tây khác cung cấp máy bay chiến đấu F-16 cho Ukraine, Nga sẽ coi đây là "mối đe dọa hạt nhân" vì F-16 có thể gắn tên lửa mang đầu đạn hạt nhân.
Trả lời phỏng vấn nhật báo Nga Lenta.ru hôm 12/7, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết: “Bằng cách tiếp tục cung cấp vũ khí tinh vi hơn cho Ukraine, Mỹ và các đồng minh NATO đang tạo ra nguy cơ đối đầu vũ trang trực tiếp với Nga. Điều này có thể dẫn đến hậu quả thảm khốc”.
Ông Lavrov cho rằng kế hoạch cung cấp máy bay chiến đấu F-16 cho Kyiv là một ví dụ khác về động thái leo thang của phương Tây và là một diễn biến vô cùng nguy hiểm.
Ông cho rằng không có đảm bảo nào của phương Tây sẽ giúp ích trong vấn đề này. Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Nga nói thêm rằng trong bối cảnh giao tranh, Quân đội Nga cũng không thể điều tra xem có chiếc máy bay phản lực nào được trang bị vũ khí hạt nhân hay không.
“Thực tế, sự xuất hiện của các loại vũ khí này trong Lực lượng Vũ trang Ukraine sẽ được chúng tôi coi như mối đe dọa từ phương Tây trong lĩnh vực hạt nhân”, ông Lavrov tuyên bố.
Lam Giang tổng hợp
