Ngày 24/8, Lầu Năm Góc thông báo Mỹ sẽ bắt đầu huấn luyện phi công Ukraine lái máy bay chiến đấu F-16 do Mỹ sản xuất vào tháng 10/2023 tại Căn cứ Không quân Vệ binh Quốc gia Morris ở Tucson, tiểu bang Arizona (Mỹ).
Chuẩn tướng Patrick Ryder, Thư ký Báo chí Lầu Năm Góc ngày 24/8 cho biết: "Mỹ sẽ hỗ trợ các nỗ lực quốc tế nhằm tăng cường khả năng phòng thủ lâu dài của Ukraine bằng việc đào tạo binh sĩ Ukraine vận hành và bảo dưỡng F-16".
Khóa huấn luyện này là một phần trong nỗ lực của Mỹ và châu Âu nhằm cung cấp các máy bay chiến đấu tiên tiến cho Ukraine để phòng vệ trước lực lượng xâm lược Nga.
Tổng thống Joe Biden đưa ra thông báo trên trong cuộc hội đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nhân dịp kỷ niệm Ngày Độc lập của Ukraine, đồng thời tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ đối với Ukraine trong cuộc chiến chống Nga.
Theo một tuyên bố của Nhà Trắng, hai nhà lãnh đạo đã đề cập đến việc huấn luyện phi công Ukraine lái máy bay chiến đấu F-16 và Tổng thống Biden nói với ông Zelenskyy rằng những chiếc F-16 của các quốc gia khác sẽ được chuyển đến Ukraine sau khi phi công nước này hoàn tất quá trình huấn luyện.
Đáp lại, ông Zelenskyy đã bày tỏ lòng biết ơn tới Tổng thống Biden, Quốc hội Mỹ và “tất cả người dân Mỹ” trong một thông điệp trên X, nền tảng trước đây được gọi là Twitter.
"Hoa Kỳ đi đầu trong việc huy động sự ủng hộ toàn cầu dành cho Ukraine. Sự lãnh đạo quan trọng này đã cho phép chúng tôi đấu tranh và chuyển hướng lịch sử theo hướng có lợi cho Ukraine”.
Các quan chức quân sự Mỹ nhấn mạnh rằng phải mất nhiều năm huấn luyện để có thể đưa phi đội F-16 vào biên chế, nhằm hạn chế tác động của máy bay này đối với hệ thống phòng thủ của Ukraine trong tương lai gần.
Trong khi đó, Tướng Pat Ryder nói với các phóng viên ở Washington rằng việc Mỹ xác nhận huấn luyện phi công Ukraine vận hành máy bay chiến đấu F-16 không phải là để phục vụ cho cuộc phản công mà Ukraine đang tiến hành lúc này.
Trước đó, Lầu Năm Góc nhấn mạnh rằng các phi công Ukraine cần phải học tốt tiếng Anh trước khi có thể vận hành máy bay F-16 và cũng thừa nhận rằng quá trình này sẽ mất thời gian.
Phó Thư ký báo chí Sabrina Singh nêu rõ trong cuộc họp giao ban hôm 21/8: "Để hoàn tất việc chuyển giao cho bên thứ ba, [Ukraine] phải đáp ứng một số tiêu chí nhất định, bao gồm đào tạo tiếng Anh và những thứ khác, chẳng hạn như công tác hậu cần mặt đất... Khi những tiêu chí này được đáp ứng, chúng tôi sẽ sẵn sàng phê chuẩn việc chuyển giao".
Theo Tướng Ryder, các phi công Ukraine dự kiến sẽ bắt đầu khoá huấn luyện vận hành máy bay F-16 tại Căn cứ Không quân Vệ binh Quốc gia Morris ở Tucson, tiểu bang Arizona vào tháng 10, sau khi họ hoàn tất các khóa học ngoại ngữ vào tháng 9.
Ông Ryder cho hay, Mỹ quyết định tham gia cùng các đồng minh châu Âu trong khóa huấn luyện nhằm giảm thiểu những trở ngại trong việc giúp phi công Ukraine tăng tốc.
Theo ông, khóa huấn luyện của Mỹ sẽ bao gồm "một số" phi công chiến đấu Ukraine cũng như hàng chục nhân viên bảo trì máy bay phản lực.
Theo tướng Ryder, quá trình huấn luyện đối với phi công giàu kinh nghiệm có thể mất tới 5 tháng. Ông cũng phác thảo các khóa huấn luyện bao gồm các nguyên tắc cơ bản. Ngoài việc lái máy bay tiên tiến, khóa học còn bao gồm bay theo đội hình, vận hành vũ khí, tác chiến trên không và áp chế hệ thống phòng không, bên cạnh việc huấn luyện máy ly tâm trên mặt đất để giúp phi công chịu được lực G của buồng lái F-16.
Lực G là lực trọng trường Trái Đất (Gravity of Earth). Lực này đề cập đến gia tốc mà Trái Đất gây ra đối với các đối tượng ở trên hoặc gần của bề mặt Trái Đất mà phi công gặp phải khi đột ngột chuyển hướng máy bay.
Ukraine từ lâu đã yêu cầu các máy bay chiến đấu của Mỹ để hỗ trợ bảo vệ các thành phố và lực lượng của mình trước lực lượng pháo binh và máy bay Nga. Đan Mạch, Hà Lan và Na Uy gần đây đã tuyên bố rằng họ sẽ cung cấp máy bay cho Ukraine.
Hôm 20/8, cả Hà Lan và Đan Mạch đều xác nhận rằng họ sẽ cung cấp cho Ukraine máy bay chiến đấu F-16, loại máy bay mà Ukraine đã yêu cầu trong nhiều tháng trong bối cảnh xung đột với Nga.
Hãng thông tấn Ritzau dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Jakob Ellemann-Jensen hôm 21/8 tuyên bố, Ukraine chỉ có thể sử dụng máy bay chiến đấu F-16 do Đan Mạch và Hà Lan tặng trên lãnh thổ của mình.
"Chúng tôi tặng vũ khí với điều kiện chúng được sử dụng để đánh đuổi kẻ thù ra khỏi lãnh thổ Ukraine và chỉ có thế", Bộ trưởng Ellemann-Jensen nhấn mạnh.
Cùng ngày, Đại sứ Nga tại Đan Mạch Vladimir Barbin đã lên án quyết định của Đan Mạch và Hà Lan về việc tặng F-16 cho Ukraine. Ông cho rằng động thái này sẽ làm leo thang xung đột, theo hãng tin Ritzau.
"Bằng cách che giấu tiền đề rằng chính Ukraine phải xác định các điều kiện cho hòa bình, Đan Mạch tìm cách bằng hành động và lời nói của mình để khiến Ukraine không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục đối đầu quân sự với Nga", ông Barbin cảnh báo.
Lam Giang biên dịch
