Hôm thứ Bảy (13/1), Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định rằng Mỹ không ủng hộ Đài Loan độc lập, sau khi cử tri hòn đảo này trao cho Đảng Dân Tiến (DPP) cầm quyền nhiệm kỳ lãnh đạo thứ ba.
Theo hãng tin Reuters, sau cuộc bầu cử ngày 13/1, ông Lại Thanh Đức (William Lai Ching-te) đã trở thành nhà lãnh đạo đắc cử của hòn đảo. Ngay sau khi đắc cử, ông Lại đã mạnh mẽ bác bỏ áp lực của Trung Quốc nhằm loại bỏ ông, đồng thời cam kết sẽ vừa kháng cự và vừa tìm cách đối thoại với Bắc Kinh.
Trong khi đó, khi được hỏi về phản ứng trước kết quả bầu cử Đài Loan, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết: “Chúng tôi không ủng hộ độc lập…”.
Vài giờ trước cuộc bầu cử Đài Loan, Washington đã phát đi cảnh báo rằng “sẽ không thể chấp nhận được” nếu “bất kỳ” quốc gia nào can thiệp vào sự kiện này.
Mỹ không đặt quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan từ năm 1979, nhưng Washington vẫn là nguồn cung vũ khí cho Đài Bắc theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan. Đạo luật được Quốc hội Mỹ thông qua năm 1979 này cho phép nền kinh tế lớn nhất thế giới được cung cấp cho quốc đảo dân chủ Đông Bắc Á các phương tiện tự vệ.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã gửi lời chúc mừng chiến thắng tới ông Lại Thanh Đức và khẳng định Mỹ "cam kết duy trì hòa bình và ổn định ở eo biển cũng như giải quyết các khác biệt một cách hòa bình, không bị ép buộc và áp lực". Ông Blinken cho biết, Mỹ mong muốn được làm việc với ông Lại và lãnh đạo các bên ở Đài Loan để thúc đẩy “mối quan hệ không chính thức lâu dài của họ, phù hợp với chính sách Một Trung Quốc”.
Chính quyền ông Biden đang lo ngại rằng cuộc bầu cử Đài Loan sẽ làm leo thang xung đột với Bắc Kinh. Đồng thời, chính phủ Đài Loan cũng dự đoán Trung Quốc sẽ nỗ lực gia tăng áp lực lên tổng thống Đài Loan đắc cử sau cuộc bỏ phiếu, trong đó có việc tiến hành các cuộc diễn tập quân sự gần đảo Đài Loan vào mùa xuân này. Trung Quốc chưa bao giờ từ bỏ việc sử dụng vũ lực để đưa Đài Loan về dưới sự kiểm soát của chế độ này.
Tại cuộc gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại California (Mỹ) hồi tháng 11/2023, Tổng thống Biden đã nỗ lực xoa dịu mối quan hệ với Bắc Kinh, bao gồm việc đàm phán giải quyết những khác biệt về các vấn đề an ninh.
Trước đó, một quan chức Nhà Trắng cho biết Mỹ sẽ cử một phái đoàn không chính thức tới Đài Loan sau khi quốc đảo tự trị này tổ chức cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội vào ngày 13/1.
Bà Kathleen Waters, phó phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ (NSC), đã xác nhận kế hoạch của chính quyền ông Biden trong cuộc điện đàm các phóng viên vào ngày 10/1.
Theo bà Waters, phái đoàn không chính thức sẽ gặp cả tổng thống đắc cử và các ứng cử viên khác, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ chặt chẽ giữa Mỹ và Đài Loan cũng như “chính sách Một Trung Quốc” của Washington.
Quan chức Nhà Trắng cũng nhấn mạnh rằng chuyến thăm của phái đoàn sẽ diễn ra sau khi cuộc bầu cử tổng thống có nhiều biến động kết thúc vào ngày 13/1 để đảm bảo Washington “không ủng hộ một ứng cử viên hay đảng nào”.
Bà Waters cho hay, Washington đã từng cử các phái đoàn không chính thức tới Đài Bắc hai lần là vào tháng 4/2021 và tháng 2/2022. Bà tuyên bố rằng cả hai chuyến thăm đó đều không được Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) coi là “leo thang”, do đó việc cử phái đoàn tới Đài Loan lần này cũng là "có tiền lệ”.
Trung Quốc khẳng định mục tiêu thống nhất là 'không thể tránh khỏi'
Theo Global Times, sau khi có kết quả bầu cử, Bắc Kinh đã lên tiếng nói rằng "sự thống nhất" với Đài Loan vẫn là điều "không thể tránh khỏi".
Trong một tuyên bố được đưa ra sau khi ông Lại trở thành nhà lãnh đạo đắc cử, phát ngôn viên Văn phòng Sự vụ Đài Loan của chính phủ Trung Quốc, ông Trần Bân Hoa (Chen Binhua), tuyên bố cuộc bầu cử tại Đài Loan "sẽ không cản trở xu hướng thống nhất tất yếu của Trung Quốc".
Ông Trần nói rằng kết quả bầu cử cho thấy Đảng Dân Tiến cầm quyền ở Đài Loan "không thể đại diện cho dư luận dòng chính trên hòn đảo", và sẽ “không thay đổi cục diện cơ bản và xu hướng phát triển của quan hệ hai bờ eo biển".
"Lập trường của chúng tôi về việc giải quyết vấn đề Đài Loan và hoàn thành thống nhất đất nước vẫ nhất quán, và ý chí của chúng tôi vẫn vững chắc", ông Trần nhấn mạnh.
Đồng thời, phát ngôn viên Văn phòng Sự vụ Đài Loan tuyên bố, Bắc Kinh "kiên quyết phản đối những hoạt động ly khai nhằm mang lại 'độc lập của Đài Loan' cũng như sự can thiệp của nước ngoài".
Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của nước này và vẫn không loại trừ biện pháp vũ lực để thống nhất. Trước cuộc bầu cử Đài Loan, Bắc Kinh đã gọi DPP là “những kẻ ly khai nguy hiểm” và kêu gọi người Đài Loan hãy đưa ra “lựa chọn đúng đắn.
Huyền Anh tổng hợp
