Tài liệu mật bị rò rỉ cho thấy Mỹ lên kế hoạch nhắm vào các chỉ huy và chi nhánh của công ty an ninh tư nhân Wagner tại châu Phi.
Washington Post ngày 24/4 công bố một số tài liệu mật của Lầu Năm Góc bị rò rỉ cho thấy "nỗ lực phối hợp giữa Mỹ và các đồng minh" nhắm vào tập đoàn quân sự tư nhân Nga Wagner.
Trong số những biện pháp được đề cập có kế hoạch cung cấp thông tin cho tình báo Ukraine thực hiện những vụ ám sát nhắm vào các chỉ huy của Wagner tại châu Phi. Một tài liệu cũng đề cập khả năng đồng minh của Mỹ thực hiện các biện pháp tấn công nhằm vào chi nhánh Wagner ở châu Phi.
Các tài liệu này liệt kê một số bằng chứng cho thấy Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), Lầu Năm Góc hoặc những cơ quan khác "gây ra một số tổn thất" cho Wagner trong 6 năm qua, khi tập đoàn này củng cố chỗ đứng tại châu Phi và lấn át ảnh hưởng của Mỹ ở đây.
Các quốc gia phương Tây từ lâu đã cáo buộc nhóm Wagner truyền bá ảnh hưởng xấu ở châu Phi. Người đứng đầu tập đoàn là doanh nhân Yevgeny Prigozhin, đã mô tả các dịch vụ do nhân viên của ông cung cấp là thúc đẩy khát vọng chống thực dân của các quốc gia châu Phi.
Anas El Gomati, một nhà bình luận ở Libya được Washington Post phỏng vấn về câu chuyện của mình, tuyên bố rằng Wagner "có lẽ là nhân tố gây bất ổn nhất" hiện đang hoạt động ở nước này. Libya là một trong những quốc gia thịnh vượng nhất trên lục địa, trước khi cuộc nổi dậy do NATO hậu thuẫn chống lại Muammar Gaddafi dẫn đến cái chết của ông vào năm 2011. Kể từ đó, đất nước này đã bị chia rẽ giữa các phe phái tham chiến.
Một tài liệu đề cập đến cuộc tập kích diễn ra tại Libya, khiến một vận tải cơ phục vụ hậu cần của Wagner bị phá hủy. Tài liệu không nêu chi tiết diễn biến và thời gian của vụ tập kích, cũng như lý do vận tải cơ của Wagner bị nhắm mục tiêu.
Một cuộc tập kích khác của Mỹ nhằm vào lực lượng Wagner là gần thành phố Deir ez-Zor ở miền đông Syria, được cho là khiến hàng trăm thành viên tập đoàn quân sự tư nhân Nga thiệt mạng khi họ tìm tấn công nhóm đặc nhiệm Delta, biệt kích lục quân Mỹ và lực lượng dân quân người Kurd đóng quân cạnh một cơ sở dầu khí.
Các tài liệu của Mỹ mô tả lực lượng Wagner hoạt động tương đối tự do, "mở rộng hiện diện và tham vọng" tại châu Phi, trong bối cảnh quân đội chính quy Nga đang dồn lực cho chiến sự tại Ukraine.
"Ông Yevgeny Prigozhin, lãnh đạo Wagner, có thể tiếp tục củng cố mạng lưới của mình ở nhiều quốc gia, khiến họ dần dần khó chấm dứt quan hệ với tập đoàn của ông và đẩy các nước láng giềng vào tình trạng bất ổn", một tài liệu kết luận.
Một bài báo dựa trên thông tin rò rỉ khác được Post đăng hôm thứ Hai (24/4) đã chỉ ra cơ quan tình báo quân sự của Ukraine GUR và người đứng đầu cơ quan này, Kirill Budanov có kế hoạch tấn công Wagner ở Châu Phi. Cơ quan Ukraine đã lên kế hoạch cho một hoạt động như vậy ở Mali, một tài liệu của NSA cho biết.
Tờ Post mô tả Budanov là "một vị tướng 37 tuổi đầy tham vọng và là ngôi sao đang lên trong quân đội Ukraine", người mà các quan chức Mỹ và châu Âu bày tỏ "sự ngưỡng mộ" cá nhân và "sự táo bạo đôi khi khiến họ lo lắng".
Nga cáo buộc GUR chủ mưu vụ tấn công cầu Crimea vào tháng 10 năm ngoái. Moscow cũng đổ lỗi cho các cơ quan đặc nhiệm Ukraine về vụ đánh bom ám sát nhà báo Darya Dugina vào tháng 8/2022 và blogger quân sự Vladlen Tatarsky hồi đầu tháng này. Đằng sau những cánh cửa đóng kín, Washington quy trách nhiệm cho Kyiv về tội ác đầu tiên, theo các phương tiện truyền thông Mỹ.
Tập đoàn Wagner thành lập năm 2014 với nhân sự khoảng 8.000 người tính đến tháng 4/2022. Từ năm 2018, Wagner ký các hợp đồng hỗ trợ an ninh và quân sự với chính phủ một số quốc gia châu Phi.
Sau khi chiến sự Nga - Ukraine bùng phát, Wagner tăng cường tuyển mộ và mở rộng đáng kể quy mô, cũng như cử hàng chục nghìn thành viên tham gia chiến dịch của Moskva. Mỹ và phương Tây coi thành viên Wagner là "lính đánh thuê Nga".
Giới chức Mỹ ngày 20/1 thông báo coi Wagner là "tổ chức tội phạm xuyên quốc gia", cho phép áp nhiều biện pháp trừng phạt hơn nhằm vào tập đoàn quân sự tư nhân Nga.
Viên Minh (Tổng hợp)
