Hôm thứ Bảy (20/5), Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn đã cam kết duy trì nguyên trạng hòa bình và ổn đinh xuyên Eo biển Đài Loan bất chấp căng thẳng leo thang với Trung Quốc - quốc gia không ngừng gia tăng áp lực quân sự đối với hòn đảo dân chủ.
Trong một bài phát biểu kỷ niệm 7 năm nhiệm kỳ Tổng thống tại văn phòng Tổng thống ở Đài Bắc, bà Thái Anh Văn cho biết Đài Loan sẽ không khiêu khích và cũng sẽ không chịu khuất phục trước sự cưỡng ép của Trung Quốc.
Kể từ khi bà Thái Anh Văn nhậm chức vào năm 2016, Trung Quốc đã gia tăng áp lực quân sự và ngoại giao để ép buộc Đài Loan phải chấp nhận tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc. Chính quyền Bắc Kinh luôn coi Đài Loan là lãnh thổ của họ và đe dọa sẽ đưa hòn đảo này về dưới sự kiểm soát của Bắc Kinh nếu cần thiết.
Trung Quốc đã cự tuyệt tất cả những kêu gọi đối thoại của bà Thái và coi bà là một phần tử ly khai. Bà Thái đã nhiều lần cam kết bảo vệ nền tự do và dân chủ của Đài Loan.
“Chiến tranh không phải là lựa chọn. Không bên nào có thể đơn phương thay đổi hiện trạng thông qua các biện pháp phi hòa bình. Duy trì nguyên trạng hòa bình và ổn định là sự đồng thuận của cả thế giới và Đài Loan”, bà Thái nói.
“Mặc dù Đài Loan bị bao vây bởi những rủi ro, nhưng bản thân Đài Loan không bao giờ là một bên gây ra rủi ro. Chúng tôi là bên quản lý rủi ro có trách nhiệm và Đài Loan sẽ sát cánh cùng các quốc gia và các cộng đồng dân chủ trên khắp thế giới để cùng nhau ngăn chặn các rủi ro”, bà Thái nói thêm.
Hôm thứ Sáu (19/5), Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida cho biết lãnh đạo của Nhóm các nền công nghiệp phát triển hàng đầu (G7) đã nhất trí rằng họ sẽ tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho các vấn đề tại Đài Loan. Tuyên bố trên của Thủ tướng Nhật Bản được đưa ra trong bối cảnh nước này đang tổ chức Hội nghị thượng đỉnh G7 từ ngày 19/5 đến ngày 21/5 tại Hiroshima, Nhật Bản.
Bà Thái cho hay, các quan chức Đài Loan đang đàm phán với chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden về việc Washington gửi viện trợ vũ khí trị giá 500 triệu USD cho Đài Loan. Bà Thái lập luận rằng gói viện trợ này là nhằm xử lý việc trì hoãn chuyển giao vũ khí cho Đài Loan do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Bên cạnh đó, bà cũng nhấn mạnh tầm quan trọng toàn cầu của chuỗi cung ứng của Đài Loan. Đây vốn là nơi sản xuất phần lớn chip bán dẫn tiên tiến hàng đầu thế giới. Tổng thống Đài Loan cũng cam kết duy trì công nghệ chip tiên tiến nhất cũng như các trung tâm nghiên cứu phát triển chip tối tân tại Đài Loan.
Đài Loan hiện đang chuẩn bị cho kỳ bầu cử Tổng thống quan trọng vào giữa tháng 1/2024 với trọng tâm trong các chiến dịch tranh cử là căng thẳng với Trung Quốc.
Thị trưởng thành phố Tân Bắc Hou Yu-ih là đại diện tranh cử của Quốc Dân Đảng, đảng đối lập chính tại Đài Loan. Hôm 20/5, ông Hou Yu-ih cảnh báo rằng, dưới chính quyền của bà Thái Anh Văn, Đài Loan sẽ phải đối mặt với lựa chọn giữa “chiến tranh và hòa bình”. Ông cam kết sẽ duy trì ổn định khu vực thông qua “các cuộc đối thoại và trao đổi”, nhưng ông không nêu rõ các cuộc đối thoại và trao đổi này là gì.
“Nỗi sợ hãi về chiến tranh sẽ không bao giờ xua tan hy vọng về hòa bình”, ông Hou Yu-ih nói trong một sự kiện tại Đài Bắc để khởi động chiến dịch tranh cử. Ông cam kết sẽ bảo vệ Trung Hoa Dân Quốc (Republic of China), tên chính thức của quốc gia Đài Loan.
Ông Hou Yu-ih sẽ tranh cử Tổng thống Đài Loan với ông Lại Thanh Đức (William Lai) - ứng cử viên Tổng thống của Đảng Dân Tiến cầm quyền. Ông Lại Thanh Đức đang là đương kim phó Tổng thống Đài Loan.
Quốc Dân Đảng vốn là bên ủng hộ mối quan hệ gần gũi với Trung Quốc. Đảng này đã đang định hình cuộc bầu cử năm 2024 là sự lựa chọn giữa chiến tranh và hòa bình.
Tại văn phòng Tổng thống, khi được hỏi về quan điểm của đảng đối lập về kỳ bầu cử sắp tới, bà Thái nói rằng duy trì hòa bình nên là sự đồng thuận của tất cả các đảng phái tại Đài Loan. Bà Thái cũng nhấn mạnh rằng một bên không nên “bán nỗi sợ hãi về chiến tranh đổi lấy lợi thế bầu cử”.
Trước sự lôi kéo của Bắc Kinh, không ít quốc gia trên thế giới từng ủng hộ Đài Loan, nay đã quyết định quay lưng với quốc đảo và xoay trục sang Trung Quốc, trong đó có Honduras.
Đài Loan và Trung Quốc đã vướng vào cuộc chiến tranh giành sự công nhận ngoại giao kể từ khi hai bên chia rẽ sau cuộc nội chiến năm 1949. Tổng thống Honduras Xiomara Castro tuần trước tuyên bố rằng chính phủ của bà sẽ tìm cách thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc, ngụ ý “đoạn tuyệt” quan hệ với Đài Loan.
Trong khi Bắc Kinh đã mạnh tay chi hàng tỷ USD để đổi lấy sự công nhận về chính sách "Một Trung Quốc" của mình thì động thái xoay trục của Honduras sẽ khiến Đài Loan vuột mất thêm một đồng minh và chỉ còn duy trì quan hệ chính thức với 13 quốc gia.
Ngoài ra, Đài Bắc đã đánh mất thêm 8 đối tác ngoại giao khác vào tay Bắc Kinh kể từ năm 2016 bao gồm: Nicaragua, Kiribati, Quần đảo Solomon, Sao Tome và Principe, Panama, Burkina Faso, Cộng hòa Dominica và El Salvador.
Tuy nhiên, bất chấp chiến dịch cô lập của chính quyền Trung Quốc, Đài Loan vẫn duy trì mối quan hệ không chính thức mạnh mẽ với hơn 100 quốc gia khác, quan trọng nhất là Hoa Kỳ.
Lam Giang tổng hợp
