Phát biểu trước các nhà lãnh đạo quân sự NATO tại Ba Lan hôm 22/2, Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố sẽ bảo vệ từng tấc đất của NATO, đồng thời cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ an ninh cho Ukraine sau khi Nga đình chỉ hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân duy nhất còn sót lại với Mỹ.
Tổng thống Mỹ đã có bài phát biểu trước các nhà lãnh đạo sườn phía đông của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), thường được gọi là "Bucharest Nine” (B9). Nhóm B9 đã gia nhập NATO sau nhiều thập kỷ dưới sự thống trị của Liên Xô.
Trong số các thành viên của nhóm B9 có một số người ủng hộ nhiệt thành nhất của NATO và ủng hộ viện trợ quân sự cho Ukraine, quốc gia đã đứng lên tự bảo vệ mình trước nhiều cuộc chinh phạt của Nga kể từ năm 2014.
“Là sườn phía đông của NATO, các bạn là tuyến đầu trong hàng phòng thủ tập thể của chúng tôi”, ông Biden tuyên bố trong bài phát biểu tại Warsaw.
"Các bạn hiểu rõ những rủi ro của cuộc xung đột này hơn bất kỳ ai. Không chỉ đối với Ukraine, mà còn đối với tự do của các nền dân chủ trên khắp châu Âu và thế giới".
Nhận xét của ông Biden tái khẳng định cam kết của Hoa Kỳ đối với an ninh của NATO chỉ vài ngày sau khi Nga đe dọa cả Ukraine và các nền dân chủ phương Tây.
Hôm 21/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có bài phát biểu trên truyền hình quốc gia, trong đó ông chỉ trích phương Tây về cái mà ông gọi là “chủ nghĩa thực dân”, lặp lại những tuyên bố sai trái về vũ khí sinh học ở Ukraine và đổ lỗi cho các nền dân chủ phương Tây đã tạo ra chủ nghĩa phát xít.
Ông Putin cũng tuyên bố rằng Mỹ và phương Tây đang lên kế hoạch tấn công khủng bố và tấn công quân sự nhằm vào các căn cứ của Nga. Tổng thống Biden đã bác bỏ cáo buộc này là “sai sự thật”.
Theo ông Biden, quyết định xâm lược Ukraine là sự lựa chọn của riêng ông Putin.
Tổng thống Mỹ nói rằng bất kỳ nỗ lực nào của Nga nhằm gây tổn hại cho một thành viên của NATO sẽ kích hoạt Điều 5 của liên minh này, trong đó đảm bảo tất cả các thành viên khác sẽ bảo vệ tập thể các thành viên NATO.
"Cam kết của Mỹ với NATO rất rõ ràng. Điều khoản 5 (Hiến chương NATO) là một cam kết thiêng liêng mà Mỹ đã đưa ra. Chúng tôi sẽ bảo vệ theo đúng nghĩa đen từng tấc đất của NATO, từng tấc đất của NATO", Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu hôm 22/2.
Điều 5 trong Hiến chương NATO nêu rõ, bất cứ cuộc tấn công vũ trang nào nhằm vào một hoặc nhiều quốc gia thành viên NATO sẽ bị coi là chống lại toàn bộ liên minh quân sự gồm 30 thành viên do Mỹ dẫn dắt. Điều khoản phòng thủ tập thể của NATO mới chỉ được kích hoạt một lần, sau vụ tấn công khủng bố ở Mỹ vào ngày 11/9/2001.
-
- Tổng thống Nga Vladimir Putin đọc Thông điệp Liên bang tại trung tâm triển lãm Gostiny Dvor ở thủ đô Moscow, Nga, hôm 21/2/2023. (Ảnh: Dmitry Astakhov/Sputnik/AFP/Getty Images)
Nga đình chỉ Hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân với Mỹ
Cuộc đối đầu giữa phương Tây dân chủ và nước Nga độc tài diễn ra chỉ hai ngày trước lễ kỷ niệm một năm ngày Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine và sau khi nhà lãnh đạo Nga tuyên bố rằng Nga sẽ tạm ngừng tham gia Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược Mới (New START) - một quyết định mang tính bước ngoặt của Moscow.
"Hôm nay, tôi buộc phải thông báo rằng Nga sẽ ngừng tham gia Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược Mới. Nhưng tôi xin nhắc lại, Nga không rút khỏi hiệp ước, mà chỉ đơn thuần là ngừng tham gia”, ông Putin tuyên bố trong một bài phát biểu gần một năm sau khi Nga phát động cuộc xâm lược Ukraine.
Hiệp ước New START ban đầu được ký kết bởi cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama và cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev ở Praha (CH Czech) năm 2010 và có hiệu lực từ 2011. Hiệp ước nhằm cắt giảm một nửa số lượng bệ phóng tên lửa hạt nhân chiến lược được triển khai trên khắp thế giới.
Theo đó, hiệp ước này sẽ hạn chế kho vũ khí của Nga và Mỹ ở mức tối đa là 1.550 đầu đạn hạt nhân, giảm gần 30% so với mức đặt ra hồi năm 2002.
Đầu năm 2021, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhất trí kéo dài hiệp ước này thêm 5 năm, tới năm 2026 - ngay sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden nhậm chức. Cho đến nay, Nga và Mỹ cho phép các bên được thực hiện dưới 20 lần thanh sát mỗi năm trong khuôn khổ New START.
Mỹ và Nga được cho là kiểm soát khoảng 90% số đầu đạn hạt nhân hiện có trên thế giới.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Không phổ biến vũ khí có trụ sở tại Washington, kho vũ khí của Nga bao gồm khoảng 5.977 đầu đạn hạt nhân, trong khi Mỹ hiện sở hữu khoảng 5.550 đầu đạn.
Nga sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới. Trong những tháng gần đây, ông Putin đã điều động các tàu trang bị vũ khí hạt nhân chiến thuật đến Biển Baltic. Đây được coi là một hành động leo thang chưa từng có kể từ Chiến tranh Lạnh.
Dù đình chỉ tham gia hiệp ước New START nhưng Nga tuyên bố rằng nước này vẫn tuân thủ các giới hạn đã thỏa thuận về đầu đạn hạt nhân.
-
- Tổng thống Joe Biden (phải) đi cạnh Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy trong chuyến thăm Kyiv, Ukraine, vào ngày 20/2/2023. (Ảnh: Dimitar Dilkoff/AFP/Getty Images)
Ông Biden: Ông Putin đã phạm sai lầm lớn
Phản hồi về quyết định của Nga, ông Biden cho biết: “Đó là một sai lầm lớn”. Đồng thời, ông chủ Nhà Trắng nói thêm rằng “những kẻ chuyên quyền” như ông Putin phải bị trừng phạt bằng mọi giá.
Ông Biden tuyên bố rằng ông dự định thảo luận về hỗ trợ bổ sung cho Ukraine trước khi trở về Washington. Trong khi đó, Điện Kremlin tuyên bố rằng NATO, dự kiến sẽ sớm duyệt tư cách thành viên của Thụy Điển và Phần Lan để mở rộng hơn nữa quy mô của tổ chức này. Điều đó sẽ đặt ra mối đe dọa hiện hữu đối với Nga.
Về phần mình, ông Biden mô tả nỗ lực xâm lược của Nga và sự phản kháng của Ukraine là phép thử đối với các xã hội dân chủ trên thế giới. Ông Biden dự đoán rằng phương Tây sẽ nổi lên mạnh mẽ hơn sau “phép thử” này.
Ông nói: “Khi Nga xâm lược, không chỉ Ukraine bị thử thách, mà cả thế giới phải đối mặt với một thử thách muôn thuở. Châu Âu đang bị thử thách. Nước Mỹ đang bị thử thách. NATO đang bị thử thách”.
"Những câu hỏi mà chúng ta phải đối mặt vừa đơn giản vừa sâu sắc. Liệu chúng ta sẽ phản ứng hay ngoảnh mặt làm ngơ? Chúng ta sẽ mạnh mẽ hơn hay yếu đuối hơn? Các đồng minh của chúng ta sẽ đoàn kết hay chia rẽ?"
"Một năm sau, chúng ta đã có câu trả lời: chúng ta đã đáp trả. Chúng ta sẽ hùng mạnh. Chúng ta sẽ đoàn kết. Và thế giới sẽ không ngoảnh mặt làm ngơ”.
Theo The Epoch Times
Lam Giang biên dịch
