Ông Yevgeny Prigozhin, người sáng lập tổ chức lính đánh thuê Nga Wagner Group, được cho là đã thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay, khiến số phận của Wagner rơi vào thế “ngàn cân treo sợi tóc”. Truyền thông Anh đưa tin, Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 25/8 ký sắc lệnh yêu cầu tất cả lính tình nguyện ở nước Nga phải tuyên thệ trung thành.
Báo Reuters của Anh ngày 26/8 đưa tin, sau khi Điện Kremlin tuyên bố những cáo buộc của phương Tây về việc ông Putin ra lệnh ám sát ông Prigozhin là "hoàn toàn sai sự thật", nhà lãnh đạo Nga hôm 25/8 đã ký sắc lệnh yêu cầu các thành viên Wagner tuyên thệ trung thành với Liên bang Nga. Sắc lệnh có hiệu lực thi hành từ ngày ký, tức ngày 25/8.
Được công bố trên trang web chính thức của Điện Kremlin, sắc lệnh này yêu cầu bất kỳ ai làm việc đại diện cho quân đội Nga hoặc hỗ trợ "các hoạt động quân sự đặc biệt" của Moscow ở Ukraine phải chính thức thề trung thành với Liên bang Nga.
"Nội dung lời tuyên thệ như sau: Tôi (họ tên) tuyên thệ trung thành với Liên bang Nga, cam kết tuân thủ Hiến pháp Liên bang Nga, tuân thủ nghiêm ngặt mệnh lệnh của chỉ huy và cấp trên, tận tâm thực hiện nhiệm vụ được giao. Tôi thề sẽ cống hiến hết mình cho Liên bang Nga, dũng cảm bảo vệ nền độc lập và trật tự hiến pháp của đất nước", sắc lệnh mới được Tổng thống Putin ký nêu rõ, theo hãng tin TASS.
Việc tuyên thệ nhằm mục đích xây dựng "nền tảng tinh thần và đạo đức để bảo vệ Liên bang Nga", đồng thời để đảm bảo rằng tất cả lính tình nguyện Nga "tuân thủ nghiêm ngặt mệnh lệnh của chỉ huy và cấp trên", hãng tin AFP dẫn nội dung sắc lệnh đưa tin.
Ông Putin đã áp đặt hệ thống tuyên thệ đối với Wagner và các nhà thầu quân sự tư nhân khác, một động thái rõ ràng nhằm thắt chặt sự kiểm soát của nhà nước đối với các nhóm quân sự.
Chiếc máy bay Embraer Legacy 600 rơi ngày 23/8 gần làng Kuzhenkino thuộc tỉnh Tver, khi đang trên đường từ Moscow tới St. Petersburg. Trong danh sách hành khách có tên của ông Yevgeny Prigozhin. Các quan chức Nga thông báo đã tìm thấy thi thể của toàn bộ 10 hành khách. Tuy nhiên, vẫn chưa thể xác nhận được rằng lãnh đạo Wagner đã thực sự thiệt mạng hay chưa.
Hãng thông tấn AFP đưa tin, ngày 24/8, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gửi lời chia buồn về vụ tai nạn máy bay khiến 10 người thiệt mạng.
“Trước hết, tôi muốn gửi lời chia buồn chân thành tới gia đình của tất cả những nạn nhân đã thiệt mạng”, ông Putin nói trong một cuộc họp trên truyền hình.
Ông Putin nói: “Tôi biết ông Prigozin đã lâu, chúng tôi biết nhau từ đầu những năm 1990. Ông ấy là một người có số phận đầy trắc trở và đã phạm nhiều sai lầm nghiêm trọng trong đời. Tuy nhiên, ông ấy đã gặt hái được những kết quả đúng đắn cho bản thân mình và sự nghiệp chung. Ông Prigozhin là người giỏi giang, cũng là một doanh nhân tài ba. Theo tôi được biết, ông ấy vừa trở về từ Châu Phi ngày hôm qua và gặp một số quan chức”.
Nga hiện đang có 40 đơn vị quân tình nguyện. Nhiều đơn vị quân tình nguyện cùng lực lượng chính quy Nga tham gia các trận đánh với Ukraine, trong số này có các thành viên Wagner và lính tình nguyện đến từ Cộng hòa Chechnya thuộc Nga. Như vậy, binh lính Wagner cũng sẽ phải tuyên thệ trung thành với Nga theo sắc lệnh của ông Putin.
Tập đoàn Wagner được liệt kê là tổ chức giáo dục tại Belarus
Hãng Reuters và BBC đưa tin, địa chỉ công ty của Wagner ở Belarus trùng khớp với địa điểm được cho là khu vực đóng quân của lực lượng này. Theo Cơ quan đăng ký công ty và doanh nghiệp cá nhân của Belarus, hôm 4/8, Wagner đã đăng ký là một công ty trách nhiệm hữu hạn.
Địa chỉ đăng ký của "tổ chức giáo dục" là ở làng Tsel, thuộc quận Osipovichi của Mahilyou, nằm ở cùng địa điểm với căn cứ mới của Wagner.
Ngoài ra, vào tháng 7, một công ty bất động sản Quản lý và Tư vấn Concord cũng đăng ký ở địa chỉ trên. Được biết, đây là công ty thuộc sở hữu của một công ty cùng tên của Nga mà Tổng Giám đốc của nó là người đứng đầu Wagner, ông Yevgeny Prigozhin.
Hình ảnh vệ tinh do Planet Labs cung cấp cho thấy Wagner đang tích cực xây dựng các công sự gần khu cắm trại Tsel. Hãng tin điều tra Hayun của Belarus trước đó ước tính, tổng cộng 100 ô tô, xe tải và xe khách cùng khoảng 600 người đã di chuyển đến khu trại ở Tsel.
Đài CNN đưa tin, ngày 13/8, Bộ Quốc phòng Anh thông báo trên mạng xã hội rằng Điện Kremlin có thể đã ngừng tài trợ cho Wagner kể từ cuộc binh biến hồi tháng 6, và đồng minh của Nga là Belarus có thể trở thành chủ nhân của Wagner.
Bộ Quốc phòng Anh cho biết: "Nếu chính phủ Nga không còn tài trợ cho Wagner nữa thì nhà tài trợ hợp lý nhất là chính phủ Belarus. Wagner đang dần thu hẹp quy mô và tái cơ cấu nhân sự để đối phó với việc cắt giảm tiền lương trong bối cảnh doanh thu tài chính đang eo hẹp.
Lam Giang tổng hợp
