Tờ Reuters dẫn lời 4 quan chức Mỹ và nhiều nguồn tin khác cho hay, Mỹ đang thông báo tới các đồng minh thân cận về khả năng trừng phạt Trung Quốc nếu Bắc Kinh cung cấp hỗ trợ quân sự cho Nga trong cuộc chiến ở Ukraine.
Mỹ cân nhắc trừng phạt Trung Quốc
Theo 4 quan chức chính phủ Mỹ và các nguồn tin khác của tờ Reuters, Washington đang thông báo tới các đồng minh thân cận về khả năng trừng phạt Trung Quốc nếu Bắc Kinh viện trợ vũ khí cho Nga.
Các cuộc tham vấn hiện vẫn đang ở giai đoạn sơ bộ. Mục đích của Washington là kêu gọi thêm sự ủng hộ từ nhiều quốc gia khác, đặc biệt là nhóm 7 nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7), để phối hợp cùng Mỹ nếu lệnh trừng phạt Trung Quốc được ban hành.
Hiện chưa rõ chính quyền Tổng thống Joe Biden sẽ đề xuất những biện pháp trừng phạt cụ thể nào đối với Bắc Kinh. Giới chức Mỹ chưa từng tiết lộ về các cuộc thảo luận này trước đây.
Bộ Tài chính Mỹ, cơ quan đi đầu về các lệnh trừng phạt, từ chối trả lời yêu cầu bình luận của tờ Reuters.
Trong những tuần gần đây, Washington và các đồng minh cho biết Trung Quốc đang cân nhắc cung cấp vũ khí cho Nga, song Bắc Kinh đã phủ nhận điều này. Các trợ lý của ông Biden chưa công khai bằng chứng nào cho tuyên bố này.
Tuy vậy, họ cũng đã trực tiếp cảnh báo Trung Quốc không nên làm như vậy. Tại cuộc gặp trực tiếp bên lề Hội nghị An ninh toàn cầu tại Munich (Đức) hôm 18/2, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã nhắn nhủ nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Vương Nghị nên thận trọng.
Theo đó, giới chức Mỹ cùng các đồng minh thân cận nhất của mình đang đặt nền móng cho các biện pháp trừng phạt tiềm tàng đối với Trung Quốc. Họ cũng chính là các nước đã áp cấm vận Nga sau khi nước này tấn công Ukraine một năm trước.
Theo nguồn tin của tờ Reuters, khi được hỏi về các cuộc tham vấn, một phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ cho biết cuộc chiến của Nga đã gây khó khăn cho Trung Quốc với châu Âu và một số quốc gia khác.
“Cuộc chiến khiến Trung Quốc phân tâm, đồng thời có thể là một đòn giáng mạnh vào các mối quan hệ quốc tế của họ, Bắc Kinh có lẽ không cần và không muốn điều đó xảy ra”, vị phát ngôn viên cho biết thêm.
Nguồn tin tình báo ‘ít ỏi’
Một quan chức từ một quốc gia được Washington tham vấn cho biết họ nhận được “rất ít” thông tin tình báo chứng tỏ Trung Quốc đang cân nhắc hỗ trợ quân sự cho Nga. Tuy nhiên, một quan chức Mỹ cho biết Washington đang cung cấp những thông tin tình báo chi tiết cho các đồng minh của mình.
Vai trò của Trung Quốc trong cuộc chiến Nga - Ukraine dự kiến sẽ là một trong những chủ đề then chốt khi Tổng thống Mỹ Biden gặp Thủ tướng Đức Olaf Scholz tại Nhà Trắng vào thứ Sáu (3/3).
Trước đó, tại New Delhi (Ấn Độ) ngày 1/2 và 2/2, Ngoại trưởng từ hàng chục quốc gia, bao gồm Nga, Trung Quốc và Mỹ, đã thảo luận về cuộc chiến này.
Tuần trước, Trung Quốc đã công bố một văn bản gồm 12 điểm, kêu gọi các bên ngừng bắn và dần tiến tới hòa đàm. Đề xuất của Bắc Kinh đã vấp phải sự hoài nghi của phương Tây.
Nguồn tin của tờ Reuters cho biết, liên quan đến các biện pháp trừng phạt tiềm tàng nhắm vào Trung Quốc, Washington vẫn chưa đạt được sự đồng thuận với các quốc gia đồng minh.
Một nguồn tin cho biết, chính quyền ông Biden trước tiên muốn nêu ý tưởng về các biện pháp trừng phạt phối hợp và sau đó các nước “cùng bắt tay hành động” nếu Trung Quốc thực sự gửi vũ khí đến Nga.
Trung Quốc và Nga đã tuyên bố mối quan hệ đối tác "không giới hạn" ngay trước khi Moscow đem quân xâm lược Kyiv vào ngày 24/2/2022.
‘Chính quyền ông Biden nên buộc Trung Quốc lựa chọn giữa Mỹ hoặc Nga’
Cuộc xung đột ở Ukraine đã chuyển thành chiến tranh chiến hào (trench warfare). Trong bối cảnh nguồn cung đạn dược của Nga dần cạn kiệt, Ukraine và đồng minh lo ngại rằng nguồn cung vũ khí từ Trung Quốc có thể khiến cuộc xung đột nghiêng về phía có lợi cho Moscow.
Là một phần của nỗ lực ngoại giao liên quan, Washington đã giành được tiếng nói trong một tuyên bố của nhóm G7 vào ngày 24/2/2023, tròn một năm kể từ khi chiến sự nổ ra.
Trong đó, G7 kêu gọi “các nước thứ ba” “ngừng hỗ trợ vật chất cho cuộc chiến của Nga, nếu không sẽ phải đối mặt với cái giá đắt”.
Bất chấp việc Trung Quốc không được đề cập cụ thể trong tuyên bố, Hoa Kỳ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với các cá nhân và công ty bị cáo buộc hỗ trợ Nga trốn tránh các lệnh trừng phạt. Các hạn chế xuất khẩu đối với các công ty Trung Quốc và các công ty khác sẽ ngăn cản họ mua các mặt hàng như chất bán dẫn.
Một trong các thách thức của Mỹ khi áp trừng phạt Trung Quốc - nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới - là quan hệ mật thiết và sâu rộng của nước này với các nền kinh tế lớn của châu Âu và châu Á. Điều này sẽ làm phức tạp thêm các cuộc đàm phán. Các đồng minh của Mỹ, từ Đức đến Hàn Quốc, đều không muốn xa lánh Trung Quốc.
Ông Anthony Ruggiero, một chuyên gia về các biện pháp trừng phạt dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, cho biết, Washington có phạm vi hạn chế kinh tế đối với các chủ thể tư nhân ở Trung Quốc và điều đó có thể ngăn cản chính phủ và các ngân hàng hỗ trợ thêm.
“Sau đó, Washington có thể đưa ra các cảnh báo tới Trung Quốc, cả công khai và riêng tư, rằng Hoa Kỳ sẽ tăng cường các biện pháp trừng phạt bao gồm việc nhắm mục tiêu vào các ngân hàng Trung Quốc bằng tất cả các lựa chọn sẵn có”, ông Ruggiero, hiện đang làm việc tại Tổ chức bảo vệ nền dân chủ của Mỹ, cho biết.
Do đó, ông Ruggiero gợi ý chính quyền ông Biden nên buộc Trung Quốc phải đư ra lựa chọn giữa quyền tiếp cận hệ thống tài chính Mỹ hoặc hỗ trợ cuộc chiến của Nga. Ông đã viện dẫn chính sách trừng phạt của Mỹ với Iran và Triều Tiên.
Thanh Hải tổng hợp
